Μια από αυτές ήταν και η Δίκη του Χριστού. Από μόνες τους οι λέξεις -Δίκη του Χριστού- θα μπορούσαν να προκαλέσουν τη θυμηδία, εάν αναλογιστεί κανείς τη Θεία Φύση Του. Ωστόσο, ο Θεάνθρωπος δικάστηκε και καταδικάστηκε από τον άνθρωπο. Και έγινε αυτό, για να διατρανωθεί το μεγαλείο του πρώτου.
Εισαγωγικά, λοιπόν, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι ο Μωσαϊκός Νόμος, το δίκαιο εκείνης της εποχής, δεν αποτελούταν μόνο από τις γνωστές 10 Εντολές του Μωυσή. Ήταν ένα ολοκληρωμένο σύστημα απαγορεύσεων, επιταγών, δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Πρόκειται για το Ταλμούδ, που χωρίζεται στο προφορικό μέρος (Mishna) και την επεξήγηση όρων και εννοιών(Gemara).
Για να γίνει πιο εναργές το νόημα του τι ακριβώς έγινε στην περίπτωση του Χριστού, θα αναρωτηθούμε: Υπήρξε έγγραφη διαταγή (αλλιώς ένταλμα σύλληψης) κατά του Ιησού και εάν ναι, ποιος την εξέδωσε; Όχι, δεν υπήρξε, δε διασώθηκε και δεν αναγράφεται σε καμία ιστορική πηγή. Εκτός εαν...θεωρηθεί ότι το φιλί του Ιούδα ήταν αρκετό, για να εκκινήσει η ποινική διαδικασία... Ο Ιησούς είχε συνήγορο υπεράσπισης; Όχι. Ήταν μόνος καθόλη τη διάρκεια της "δίκης". Ο ίδιος υπερασπίστηκε τον εαυτό Του. Μπορούσε, επίσης, να φέρει και τους δικούς του μάρτυρες υπεράσπισης, κάτι που, φυσικά, δεν έκανε. Οι ομοιότητες σε αυτό το σημείο με τη δίκη του Σωκράτη είναι ξεκάθαρες.
Σύμφωνα με το Μωσαϊκό Νόμο ή αλλιώς την ποινική δικονομία εκείνης της εποχής, οι ποινικές δίκες διεξάγονταν Δευτέρα και Πέμπτη, και μόνο πρωινές ώρες. Η διάρκειά τους κρατούσε παραπάνω από μια μέρα, σε αντίθεση με τη συγκεκριμένη Δίκη, που άρχισε μέσα στη νύχτα της (Μεγάλης)Πέμπτης και ολοκληρώθηκε την επόμενη ημέρα(Μεγάλη Παρασκευή). Σύμφωνα με τα έθιμα εκείνης της εποχής οι δίκες διεξάγονταν ενώπιον του λαού για λόγους δημοσιότητας. Αυτή η Δίκη διεξήχθη μέσα στη νύχτα και παριστάμενοι ήταν μόνο τα μέλη του Μεγάλου Συνεδρίου, Σαχεντρίν.
Ακόμα, όμως, και πριν την προσέλευσή Του ενώπιον του Μεγάλου Συνεδρίου, απλώς και μόνο η εμφάνισή Του ενώπιον του Άννα, πεθερού του Καιάφα, στο σπίτι του, και ήδη συνταξιούχου αρχιερέα, χωρίς καμία εξουσία, ήταν ήδη μια άκυρη "προανάκριση". Η μεταφορά Του στο σπίτι του Καϊάφα και όχι στον επίσημο χώρο του Συνεδρίου, όπου οι υπηρέτες Τον έβριζαν και έδερναν, αναδεικνύει, για άλλη μια φορά, την ακυρότητα της διαδικασίας, όπως, επίσης και τον εξευτελισμό του κρατουμένου.
Έτσι, λοιπόν, η φράση "από τον Άννα στον Καϊάφα", που δηλώνει τη μετάθεση ευθυνών, για την υπό κρίση περίπτωση, θα υπεδείκνυε απόλυτη δικονομική ακυρότητα. Συγχρόνως, οι μαρτυρίες των μαρτύρων κατηγορίας ήταν ασαφείς, γενικές και αντικρουόμενες μεταξύ τους. Δικονομικά, δε θα έπρεπε να ήταν παρόντες, κατά την εξέταση, στον ίδιο χώρο αλλά ούτε και αυτό, φυσικά, συνέβη.
Κατά τη διάρκεια της δίκης παρωδίας διαβάζουμε στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο ΚΣΤ' 63:
"καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἀρχιερεὺς εἶπεν αὐτῷ·ἐξορκίζω σε κατὰ τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος ἵνα ἡμῖν εἴπῃς εἰ σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ.λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς·σὺ εἶπας
τότε ὁ ἀρχιερεὺς διέῤρηξε τὰ ἱμάτια αὐτοῦ λέγων ὅτι ἐβλασφήμησε· τί ἔτι χρείαν ἔχομεν μαρτύρων;ἴδε νῦν ἠκούσατε τὴν βλασφημίαν αὐτοῦ"
Θα σταθούμε στις σημειωμένες λέξεις για να αναδείξουμε και να αποδείξουμε τη φαυλότητα της διαδικασίας. Η πρώτη λέξη -διέρρηξε- σημαίνει -έσκισε-. Η φράση "διαρρηγνύω τα ιμάτιά μου" δείχνει την απόγνωση κάποιου. Ωστόσο, σύμφωνα με το Λευϊτικὸν 6, ΚΑ'10 το να διαρρηγνύει ο αρχιερέας τα ιμάτιά του είναι μια μη νόμιμη πράξη:
"Καὶ ὁ ἱερεὺς ὁ μέγας ἀπὸ τῶν ἀδελφῶν αὐτοῦ, τοῦ ἐπικεχυμένου ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ ἐλαίου τοῦ χριστοῦ καὶ τετελειωμένου ἐνδύσασθαι τὰ ἱμάτια, τὴν κεφαλὴν οὐκ ἀποκιδαρώσει καὶ τὰ ἱμάτια οὐ διαῤρήξει"
Επιπλέον, και μόνο από την αναφορά του Καιάφα:
"τι έτι χρείαν έχομεν μαρτύρων;"
(γιατί χρειαζόμαστε τους μάρτυρες;)
εμφαίνεται ένα αρνητικά προκατειλημμένο δικαστήριο, που έχει, ήδη, προαποφασίσει για την ετυμηγορία του, ακόμα και χωρίς την παρουσία μαρτύρων, που θεωρείται θεμελιώδης, βασική αρχή της Ποινικής Δικονομίας.
Μετά τη διάρρηξη των ιματίων, ακολούθησε η ψηφοφορία. Και ενώ θα έπρεπε η ψηφοφορία να ξεκινήσει από τον μικρότερο ιεραρχικά και να καταλήξει στον μεγαλύτερο, τελικώς έγινε το αντίστροφο. Και αυτό πραγματοποιήθηκε με σκοπό να επηρεαστούν από το κύρος του αρχιερέα οι μικρότεροι, σε ηλικία, δικαστές-ιερείς και να ψηφίσουν υπέρ της ενοχής Του.
Μέχρι στιγμής, δεν έχει αναφερθεί ποια ήταν η κατηγορία κατά του Χριστού. Για τους Εβραίους, η κατηγορία ήταν η βλασφημία και εξαιτίας αυτής οδηγήθηκε ενώπιον του Καϊάφα. Ωστόσο, το Μεγάλο Συνέδριο, συνεδριάζοντας, όπως συνεδρίασε και σε χώρο που δεν έπρεπε, στην κατοικία του Καϊάφα, δηλαδή, δεν είχε την απαραίτητη εκτελεστική αρμοδιότητα. Δεν μπορούσε να επιβάλει ποινή. Έπρεπε να ακολουθήσει η τυπική κατοχύρωση, που εκείνη την εποχή ήταν η ρωμαϊκή.
Έτσι, λοιπόν, ο Ιησούς οδηγήθηκε ενώπιον του Πόντιου Πιλάτου, του Ρωμαίου διοικητή της Ιουδαίας. Η κατηγορία της βλασφημίας, που για τους Εβραίους ήταν σοβαρότατη, για τους Ρωμαίους ήταν αδιάφορη, καθότι ήταν ειδωλολάτρες. Ο Καϊάφας, λοιπόν, και με σκοπό να επηρεάσει τον Πιλάτο, τεχνηέντως επικαλέστηκε ότι ο Χριστός παρουσίαζε τον εαυτό Του ως βασιλέα, αντιποιούταν την Αρχή, δηλαδή.
Αυτή, όμως, ήταν μια ανεπίτρεπτη αλλαγή κατηγορίας. Για να μην αναφέρουμε, επίσης, ότι "κανονικά" θα έπρεπε να υπήρχε έγγραφη αίτηση προς ένα άλλο δικαστήριο, ρωμαϊκό αυτή τη φορά, και να οριστεί νέα δικάσιμος.
"τοῦτον εὕρομεν διαστρέφοντα τὸ ἔθνος καὶ κωλύοντα Καίσαρι φόρους διδόναι, λέγοντα ἑαυτὸν Χριστὸν βασιλέα εἶναι" (Λουκάν ΚΓ' 2)
Αυτά όλα συμβαίνουν, όμως, με συνοπτικές διαδικασίες Παρασκευή πρωί. Η ιδιωτική συνομιλία του Χριστού με τον Πιλάτο δε θα έπρεπε να είχε συμβεί. Δε συνομιλεί ποτέ ιδιωτικά ο κατηγορούμενος με το δικαστή. Το γεγονός ότι ο Πιλάτος κατέβηκε από τον θρόνο του, απεκδύθηκε δηλαδή των δικαστικών του αρμοδιοτήτων, και πήγε μαζί Του, εντός του πραιτωριανού κτηρίου, καταδεικνύει την ανασφάλεια και την αμηχανία του, τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
Εδώ, χρειάζεται να κάνουμε ένα φιλοσοφικό διάλειμμα. Η στιχομυθία του Πιλάτου με τον Χριστό σχετικά με την Αλήθεια είναι αρκετή για να Τον αθωώσει.
"Πιλάτος: σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων;(Λουκάν ΚΓ' 3)
Χριστός: ἐγὼ εἰς τοῦτο γεγέννημαι καὶ εἰς τοῦτο ἐλήλυθα εἰς τὸν κόσμον, ἵνα μαρτυρήσω τῇ ἀληθείᾳ (Ιωάννην ΙΗ' 35)
Πιλάτος: τί ἐστιν ἀλήθεια;
καὶ τοῦτο εἰπὼν πάλιν ἐξῆλθε πρὸς τοὺς Ἰουδαίους καὶ λέγει αὐτοῖς· ἐγὼ οὐδεμίαν αἰτίαν εὑρίσκω ἐν αὐτῷ·"(Ιωάννην ΙΗ' 36)
Γιατί ο Πιλάτος δεν είναι ότι δεν κατάλαβε τη ρήση του Χριστού για την Αλήθεια. Ήθελε να επιβεβαιώσει ότι ο Ιησούς ήταν μόνο πνευματικός άρχοντας και όχι κοσμικός ηγέτης. Και ενώ ο Πιλάτος τον αθωώσε, για πρώτη φορά, θυμήθηκε, μετά, τον Ηρώδη Αντύπα, τετράρχη-διοικητή των περιοχών Γαλιλαίας και Περαίας, λόγω του ότι ο Ιησούς ήταν Γαλιλαίος. Ο Ηρώδης, όμως, δεν είχε καμία διάθεση να βάψει τα χέρια του κόκκινα, ιδίως μετά τον αποκεφαλισμό του Ιωάννη, οπότε Τον έστειλε, πάλι, πίσω στον Πιλάτο, με την πρόφαση ότι ήταν εκτός της δικής του τοπικής αρμοδιότητάς, καθώς το "εγκλημα" πραγματοποιηθηκε στην Ιερουσαλήμ και όχι στη Γαλιλαία.
"καὶ ἐμπαίξας, περιβαλὼν αὐτὸν ἐσθῆτα λαμπρὰν ἀνέπεμψεν αὐτὸν τῷ Πιλάτῳ" (Λουκάν ΚΓ' 11)
Αξίζει να σημειωθεί ότι ουσιαστικά ο Πιλάτος βρέθηκε στη δύσκολη θέση να αποφανθεί αμετάκλητα για το νομικό μέλλον του Θεανθρώπου. Ο Πιλάτος, επικαλούμενος και τον Ηρώδη, δε βρήκε καμία κατηγορία να ευσταθεί.
"καὶ ἰδοὺ ἐγὼ ἐνώπιον ὑμῶν ἀνακρίνας οὐδὲν εὗρον ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τούτῳ αἴτιον ὧν κατηγορεῖτε κατ᾿ αὐτοῦ. ἀλλ᾿ οὐδὲ Ἡρῴδης" (Λουκάν ΚΓ'15)
Δεύτερη φορά, δηλαδή, αθώωθηκε από τον Πιλάτο. Αυτό εξόργισε το πλήθος, που παρακινούταν από το θρησκευτικό ιερατείο, και ανάγκασε τον Πιλάτο να προβεί στο ατιμωτικό ερώτημα "Ιησούν ή Βαραβάν", να θέσει, δηλαδή, την αθώωση ή την καταδίκη του κατηγορουμένου σε δημόσια διαβούλευση.
Απέδειξε ότι, όχι μόνο δεν ήξερε τι να κάνει, αλλά, αγόταν και φερόταν από τον θυμό του συγκεντρωμένου πλήθους. Δεν ήταν αυτή μια συμπεριφορά που θα άρμοζε σε έναν δικαστή. Ο δικαστής οφείλει να είναι αμερόληπτος. Παρόλα αυτά, δήλωσε:
"γνῶτε ὅτι ἐν αὐτῷ οὐδεμίαν αἰτίαν εὑρίσκω"(Ιωάννην ΙΘ' 6)
Αυτή ήταν η τρίτη φορά, που Τον αθωώσε, αλλά δεν Τον άφησε να φύγει, και αναρωτήθηκε:
"τί γὰρ κακὸν ἐποίησεν οὗτος; οὐδὲν ἄξιον θανάτου εὗρον ἐν αὐτῷ· παιδεύσας οὖν αὐτὸν ἀπολύσω." (Λουκάν ΚΓ' 22)
Ο Πιλάτος εδώ παρέβη μια βασική αρχή του ρωμαϊκού δικαίου, που ισχύει και στις μέρες μας, ne bis in idem, όχι δύο φορές επί της ίδιας υπόθεσης. Παρέβη, δηλαδή, το δεδικασμένο. Αλλά, τον επηρέασαν πάλι οι ιερείς. Αυτοί, αφού, άλλαξαν πάλι την κατηγορία σε βλασφημία από αντιποίηση αρχής, με την οποία, αρχικά, Τον προσήγαγαν, δήλωσαν, επιτακτικά, στον Πιλάτο:
"ἡμεῖς νόμον ἔχομεν, καὶ κατὰ τὸν νόμον ἡμῶν ὀφείλει ἀποθανεῖν, ὅτι ἑαυτὸν Θεοῦ υἱὸν ἐποίησεν" (Ιωάννην ΙΘ' 7)
Εν τέλει, ο Πιλάτος ενέδωσε:
"τότε οὖν παρέδωκεν αὐτὸν αὐτοῖς ἵνα σταυρωθῇ" (Ιωάννην ΙΘ' 16)
Έχει ανακαλυφθεί κάποιος πάπυρος, που να καταγράφει τα πρακτικά αυτής της Δίκης ή μήπως να έχει βρεθεί ένας πάπυρος, που να καταγράφει επαρκώς και αιτιολογημένα την απόφαση καταδίκης Του; Όχι, γιατί δεν υπήρξε. Η διαδικασία ήταν αποκλειστικά και μόνο προφορική. Από αυτό αποδεικνύεται η "σπουδή" για ταχεία απονομή της δικαιοσύνης.
Εν αντιθέσει με το Ρωμαϊκό δίκαιο της εποχής, ο Ιησούς θα έπρεπε να πεθάνει δια λιθοβολισμού σύμφωνα με τον Εβραϊκό Νόμο, και όχι να σταυρωθεί. Σύμφωνα, επίσης, με τον Εβραϊκό Νόμο η απόφαση της θανάτωσης θα εφαρμοζόταν την επόμενη ημέρα. Η επόμενη μέρα, όμως, ήταν Σάββατο, ημέρα του Πάσχα. Η θανατική καταδίκη, επίσης, θα έπρεπε να επικυρωθεί από τη ρωμαϊκή εξουσία, κάτι, που επίσης, δεν έγινε. Στον τόπο της Σταύρωσης θα έπρεπε να ήταν παρών δικαστής, που εννοείται δεν ήταν.
Συμπερασματικά, δικάστηκε με συνοπτικές και δικονομικά άκυρες διαδικασίες, από την Πέμπτη το βράδυ και οδηγήθηκε στο Σταυρό του Μαρτυρίου Παρασκευή μεσημέρι, όπου και πέθανε.
〰
Νομικά και κοινωνικά σκεπτόμενοι θα λέγαμε ότι η εξιστόρηση των "δικονομικών" παθών του Χριστού μάς δείχνει εύγλωττα ότι πολλές φορές το πλήθος μπορεί να πλανάται από δογματικούς και ισχυρούς, που σκοπό έχουν να διατηρήσουν τη δική τους εξουσία, ενώ αυτοί επικαλούνται ηθικές αρχές και αξίες.
Επίσης, το πλήθος, όταν αποζητά τη Δικαιοσύνη, στην ουσία, επιθυμεί την εκδίκηση και ικανοποιεί τα κατώτερά ένστικτά του με την "παραδειγματική τιμωρία του κατηγορουμένου". Τέλος, το δίκαιο κάμπτεται ανάλογα με τα συμφέροντα και χάνει τη χρηστικότητά του, που είναι η αποκατάσταση της αδικίας και η ευθυγράμμιση με τη φυσική νομοτέλεια.
Φιλοσοφικά σκεπτόμενοι θα διαπιστώναμε ότι, μάλλον, θα ήταν μοιραίο να βρεθούν στη θέση, όπου βρέθηκαν, τα εν λόγω πρόσωπα, με σκοπό να εξυπηρετηθεί η θεία οικονομία του αρχαίου θρησκευτικού δράματος. Αυτό είναι ένα στοιχείο που, φιλολογικά, βλέπουμε, ήδη, να χρησιμοποιείται από τα ομηρικά έπη. Μοιραίοι και άβουλοι αντάμα, όπως θα τους χαρακτήριζε ο Βάρναλης, βρέθηκαν εκεί, για να ικανοποιήσουν ένα ανώτερο ιδεώδες, που ούτε κατά διάνοια δε θα μπορούσαν να το αντιληφθούν.
Μεταφυσικά σκεπτόμενοι θα καταλήγαμε στο ότι ο Υιός του Ανθρώπου εγκλωβίστηκε στη μεγαλομανία και ασέβεια του ανθρώπου. Δικάστηκε από αυτόν και ανέχτηκε τις λοιδορίες και τις βλασφημίες του. Και έγινε αυτό, για να αποδείξει, με τη θυσία Του, τόσο το μεγαλείο Του όσο και τη θεϊκή προέλευσή Του.
ΠΗΓΕΣ
1.https://www.ekklisiaonline.gr/arxontariki/i-diki-tou-xristoy-mia-nomiki-analysi-6-fores-athoos/
2.https://www.kivotoshelp.gr/index.php/praktikh-theologia-menu/1149-i-diki-tou-xristoy-eksi-athooseis-kai-enas-stavros
3.https://www.orthodoxianewsagency.gr/orthodoxes-provoles/i-diki-tou-xristou-mia-nomiki-analysi/
4.https://www.triklopodia.gr/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BB%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B7-%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%B7-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B7%CF%83-%CF%84%CE%BF/
5.https://www.offlinepost.gr/2021/04/29/htan-nomimi-h-dikh-tou-ihsou/
6. https://lifehopeandtruth.com/god/who-is-jesus/reasons-trial-of-jesus-illegal/
7.https://robertcliftonrobinson.com/2014/05/10/the-six-illegal-trials-of-jesus/
8. Στέφανος Δανδόλος- Η δίκη που άλλαξε τον κόσμο- Εκδόσεις Ψυχογιός