Από το 2009 και έπειτα, το ελληνικό κράτος εισήλθε στη δίνη του αυστηρού δημοσιονομικού ελέγχου, με σκοπό τη βελτίωση των οικονομικών του. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τη θέσπιση πολλών νομοσχεδίων, που αποσκοπούσαν στην άμεση ή τουλάχιστον στην αποτελεσματικότερη ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων του Ελληνικού Δημοσίου. Έτσι, τουλάχιστον, θέλαμε να πιστεύουμε…
Ωστόσο, όχι μόνο η πολυνομία αλλά
και οι αντιφατικές διατάξεις προκάλεσαν «πονοκέφαλο» στην επίλυση δύσκολων
θεμάτων, που σαν απότοκο είχαν τη δημιουργία περισσότερης γραφειοκρατίας. Ένα
τέτοιο νομοσχέδιο, που θεωρητικά είχε σκοπό να επιλύσει ακανθώδη ζητήματα, που
αφορούσαν τις κληρονομιές, ήταν και το αντίστοιχο για τις σχολάζουσες
κληρονομιές, ο βασικός νόμος 4182/2013.
Ο νόμος αυτός λειτουργεί ως εξής:
ένα φυσικό πρόσωπο πεθαίνει και οι πλησιέστεροι συγγενείς του, για δικούς τους
λόγους, αποποιούνται την κληρονομιά, συνολικά. Σύμφωνα με τις διατάξεις του
1824 του Αστικού Κώδικα τελευταίος «κληρονόμος» του θανόντος είναι το Ελληνικό
Δημόσιο.
Ενώ θα περίμενε κανείς ότι,
εφόσον το Ελληνικό Δημόσιο είναι ο τελικός αποδέκτης και, λογικά, θα προέβαινε
σε εκείνες τις ενέργειες, που σκοπό θα είχαν την πώληση της κινητής και
ακίνητης περιουσίας με ταχείς ρυθμούς, θα διαπιστώσει ότι κάθε άλλο παρά ταχείς
ρυθμοί υπάρχουν.
Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα:
το Ελληνικό Δημόσιο δύναται να ρευστοποιήσει την περιουσία του θανόντος, εφόσον
υφίστανται χρέη. Και ρωτά κανείς εύλογα: και εάν δεν υπάρχουν, τότε, εάν υπάρχει
ακίνητο, θα ρημάξει από τα χρόνια; Άλλη περίπτωση: εάν το Ελληνικό Δημόσιο
είναι αποδέκτης κληρονομιάς ακίνητης περιουσίας (ενιαίο ακίνητο), η οποία είναι
διηρημένη σε οριζόντιες ιδιοκτησίες,
τότε θα εκποιήσει την ιδιοκτησία εκείνη, που τυχόν καλύπτει τα χρέη, εφόσον
υπάρχουν, και μόνο.
Εάν όμως, η ρυμοτομία του
ακινήτου είναι τέτοια, που να καθιστά ευχερή την πώλησή του σαν σύνολο, τότε
χάνεται μια μεγάλη ευκαιρία εκποίησης, αξίας πολλών εκατομμυρίων. Γιατί ποιος
θα ενδιαφερόταν να αγοράσει σε πλειστηριασμό ένα διαμέρισμα κατά 50% ή μία εκ
των πολλών διηρημένων ιδιοκτησιών ενός ενιαίου ακινήτου και να έχει «γείτονα»
το Ελληνικό Δημόσιο;
Με τα παραπάνω παραδείγματα, που
επαγγελματικά έχω συναντήσει ως εκκαθαριστής κληρονομιάς, αποθαρρύνονται οι επίδοξοι
αγοραστές, με συνέπεια πολλά ακίνητα να «ρημάζουν». Χάνεται μια ευκαιρία για το
Ελληνικό Δημόσιο να αντλήσει αρκετά εκατομμύρια από τις εκποιήσεις. Φυσικά,
χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας: το Δημόσιο να γίνει «manager» και όχι τηλε-θεατής ακινήτων
προς κατάρρευση.
Απαιτείται, λοιπόν, νομοθετική
παρέμβαση η οποία θα καλύπτει δύο βασικές συνισταμένες: την ταχύτητα και τη
αποπεράτωση της εκποίησης, με σκοπό την άντληση εσόδων, όχι μόνο για να
αποπληρωθούν τα χρέη της κληρονομιάς προς τρίτους, αλλά και το υπόλοιπο να
εισέλθει στα δημόσια ταμεία και να διοχετευθεί σε κοινωφελείς σκοπούς.